Biuletyn Informacji Publicznej
 Biuletyn Informacji Publicznej
 e-Dziennik
 e-Dziennik

1 MAJ

Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy

 

Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, popularnie nazywany Świętem Pracy, został ustanowiony przez Drugą Międzynarodówkę w 1891 roku dla upamiętnienia krwawo stłumionego przez policję protestu robotników w Chicago.

W Polsce 1 maja stał się ustawowym świętem państwowym dopiero w roku 1950, jednak od roku 1945 dla wszystkich było oczywiste, że dla rządzących rocznica ta ważniejsza jest niż wszystkie inne.

1 maja w PRL

 

Przebieg uroczystości był starannie reżyserowany na podstawie wytycznych Biura Politycznego. Komitety partyjne ustalały treść haseł na transparentach i zatwierdzały projekty dekoracji. W szkołach i fabrykach organizowano próby  podczas których manifestanci uczyli się skandowania haseł oraz ćwiczyli noszenie dekoracji.

Pochód 1-majowy to widowisko zaprojektowane z ogromnym rozmachem. Manifestanci kostiumem i rekwizytami wskazywali wykonywany przez siebie zawód. Najczęściej wyobrażane były zawody związane z pracą fizyczną. Górnicy nosili kaski, hutnicy maszerowali w maskach ochronnych, a lekarze defilowali w kitlach i ze stetoskopami.

Pochód pierwszomajowy

 

W latach 50 charakterystycznym elementem uroczystości były gigantycznych rozmiarów portrety Stalina  i Bieruta  niesione przez manifestantów.

Pochód pierwszomajowy z transparentami

 

Noszono także modele radiostacji, fabryk i kopalnianych dźwigów. Wśród robotniczych kolumn jechały koparki,  kombajny i traktory symbolizujące nowoczesność i potęgę socjalistycznej gospodarki.

W dniu ceremoniału funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa kontrolowali czy treść transparentów jest zgodna          z odgórnymi wytycznymi i pilnowali, aby nie doszło do zakłóceń. W latach 1945 – 1988  masowy udział w święcie władze wymuszały represjami.

Obywatele byli spędzani na pochód pod groźbą utraty pracy, ale nie zawsze stosowali się do oficjalnego scenariusza.

Wszelkie zakłócenia ceremoniału urastały do rangi świętokradztwa.

Pierwsze symptomy rodzącego się oporu społecznego pojawiły się w połowie lat 60-tych. Od tego czasu pochodom pierwszomajowym w wielu regionach Polski towarzyszyły antyrządowe demonstracje.

W 1981 roku organizatorzy obchodów musieli zrobić miejsce dla działaczy „Solidarności”. Wspólnie urządzane pochody zamieniały się w opozycyjne wiece, podczas których protestowano przeciwko partyjnej dyktaturze               i uzależnienia Polski od Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Obchody pierwszomajowe współorganizowane przez PZPR i „Solidarność”

 

„Solidarność” stopniowo stawała się coraz bardziej skuteczna w organizowaniu kontr pochodów.

1 maja 1989 roku Polska Zjednoczona Partia Robotnicza po raz pierwszy odwołała pochody z okazji Święta Pracy, bojąc się, że „Solidarność” może je całkowicie zdominować.

Obecnie z okazji święta 1 maja nie ma obowiązkowych pochodów. Wszystko ma charakter spontaniczny. Demonstracją towarzyszą pikniki, dyskusje plenerowe oraz koncerty. Co ciekawe, w Stanach Zjednoczonych 1 maja nie jest świętem pracy, mimo że powstało ono właśnie do upamiętnienia wydarzeń w Chicago. Amerykanie          tzw. Labor Day ( Święto Pracy ) obchodzą w pierwszy weekend września.